Η ζέουσα επικαιρότητα από τον χώρο των ατομικών ή θεμελιωδών ή ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Δημήτρης Τσάτσος. Κορυφαίος καθηγητής και διανοητής του Συνταγματικού Δικαίου και της πολιτικής επιστήμης. Εξέχον πολιτικό πρόσωπο. Αλησμόνητος προσωπικός φίλος.

Ως βουλευτής Αθηνών του κόμματος τότε της Ενωσης Κέντρου-Νέες Δυνάμεις (αξιωματική αντιπολίτευση) υπήρξε ο γενικός εισηγητής της μειοψηφίας, δηλαδή και του ΠΑΣΟΚ και της Ενωμένης Αριστεράς (ΚΚΕ, ΚΚΕ εσωτερικού, ΕΔΑ) στην Ε’ Αναθεωρητική Βουλή που ψήφισε το Σύνταγμα του 1975, το οποίο με την εμβληματική αναθεώρηση του 1985/1986 και άλλες επιμέρους αναθεωρήσεις ισχύει μέχρι σήμερα.

Ανατρέχω λοιπόν στο κείμενο της Γενικής Εισήγησης του Δημήτρη Τσάτσου. Και επισημαίνω, δηλαδή εφιστώ την προσοχή, στο ότι θέματα, όπως θίχτηκαν ή προσεγγίστηκαν από τον καθηγητή, διατηρούν και σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, την ιδιαίτερη σημασία τους για την κοινωνία, την πολιτική και το δίκαιο.

Ιδού:

«Η παραδοσιακή αντίληψη για τα ατομικά δικαιώματα τα εμφανίζει ως διατάξεις που ρυθμίζουν μόνο μια σχέση, τη σχέση κράτους και κοινωνίας, τη σχέση κράτους και πολίτη. Σήμερα αποκτούν ευρύτερο νόημα, γίνονται κώδικας βασικών αξιών, που δεν ρυθμίζουν μόνο τη σχέση κράτους και πολιτείας αλλά την όλη κοινωνική ζωή και προσδιορίζουν το περιεχόμενο και άλλων νόμων, όπως είναι ο Αστικός Νόμος και ο Ποινικός Νόμος».

Τα δικαιώματα των ανθρώπων, ανεξαρτήτως ερωτικού προσανατολισμού, ανήκουν στην όλη κοινωνική ζωή. Το κυριότερο ίσως μέρος του Αστικού Νόμου είναι το Οικογενειακό Δίκαιο, δηλαδή και ο γάμος όλων ανεξαιρέτως, χωρίς διακρίσεις ως προς τις κοινωνικές, ανθρώπινες και νομικές συνέπειες. Ο Ποινικός Νόμος δεν μπορεί να αναιρεί το δικαιωματικό καθεστώς καθενός.

«Γιατί υπάρχουν ατομικά δικαιώματα; Ποια είναι η ιστορική τους λειτουργία;. Απλή είναι η απάντηση: Η προστασία. Η προστασία έναντι ενός κινδύνου. Ποιου κινδύνου όμως; Στην πρώτη ιστορική μορφή, πηγή κινδύνου ήταν μία, ο μονάρχης ως εκφραστής της πολιτείας. Σήμερα όμως το άτομο βέβαια δεν κινδυνεύει μόνο από την εξουσία την κρατική, δεν κινδυνεύει μόνο από την εκτελεστική εξουσία, κινδυνεύει από άδικους νόμους και από κοινωνικούς παράγοντες, που με τη δύναμή τους έγιναν και αυτοί πηγές διακινδύνευσης».

Αδικοι νόμοι. Δηλαδή οι νόμοι που, κυρίως μετά το 2019, αναιρούν κυριολεκτικά τον πυρήνα πολλών δικαιωμάτων. Κοινωνικοί παράγοντες νέας διακινδύνευσης. Η συγκυβερνώσα οικονομική ολιγαρχία και τα συμφέροντά της. Τα καθοδηγούμενα ΜΜΕ.

«Προς υπεράσπιση και της εκκλησίας μου και της πίστης μου, δεν θα έπρεπε να θεωρώ αναγκαία τα νομικά δεκανίκια για να στηριχτεί μια πίστη που υποστηρίζω. Και ένα σύστημα πολιτικό, το οποίο προσφέρει σε μια συγκεκριμένη θρησκευτική ή εκκλησιαστική κατεύθυνση νομικές υποδομές, εκκινεί από το δεδομένο ότι αυτή η εκκλησία ή αυτή η θρησκεία έχουν ανάγκη αυτής της νομικής υποδομής».

Το ώριμο αίτημα του χωρισμού Εκκλησίας και Κράτους. Αίτημα κοινωνικό, πολιτικό και συνταγματικό.

«Αναθέτει λοιπόν η Πολιτεία σε όλο τον ειδικό αυτό κοινωνικό χώρο την αυτοδιασφάλιση των συμφερόντων του (νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτοδιοικούμενα). Ομως το Πανεπιστήμιο δεν αποτελείται μόνο από τους δημόσιους υπαλλήλους καθηγητές, αποτελείται από περισσότερες ομάδες συμφερόντων, που αν όλες δεν βρουν έκφραση στη διοίκηση του Ιδρύματος, τότε αυτό που συμβαίνει δεν είναι αυτοδιοίκηση, αλλά είναι διοίκηση από μέρους ενός και μόνον φορέα του κοινωνικού χώρου που λέγεται Πανεπιστήμιο».

Για το άρθρο 16 του Συντάγματος. Για να φτάσουμε από τους νόμους διοίκησης που κουρελιάζουν την πλήρη αυτοδιοίκηση στη βδελυρή πρόθεση ακύρωσης του δημόσιου Πανεπιστημίου μέσα από τον ανώμαλο δρόμο της ιδιωτικοποίησης. Η ιδιώτευση της παιδείας.

*Ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Πηγή : efsyn.gr