Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν πως οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης πλήττουν περισσότερο τις χώρες και τους πληθυσμούς που αντιμετώπιζαν ήδη σημαντικές δυσχέρειες και συνέβαλαν ελάχιστα στην κλιματική αλλαγή. Όμως, οι ορθές πολιτικές μπορούν τόσο να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση όσο και να προστατεύσουν/βελτιώσουν τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα αυτών των ανθρώπων.

Οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος είναι δυσανάλογα ευάλωτες στην αύξηση της στάθμης της θάλασσας, στις έντονες καταιγίδες και στην ακραία ζέστη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, με τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους να είναι πιο ευάλωτοι στις καταστροφές που προκαλούνται ως αποτέλεσμα των ακραίων αυτών συνθηκών.

Επιπλέον, όταν οι πολιτικές που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι κακά σχεδιασμένες, μπορούν επίσης να πλήξουν εντονότερα τους ανθρώπους που δεν είναι εύποροι, διευρύνοντας τις ανισότητες. Για παράδειγμα, πολιτικές που αυξάνουν το ενεργειακό κόστος δίχως επαρκή αναδιανεμητικό μηχανισμό – όπως σταθεροί φόροι άνθρακα ή η κατάργηση των επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα – κινδυνεύουν να αυξήσουν το κόστος ζωής, το οποίο μπορεί να επιβαρύνει περισσότερο τα άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτό μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι αναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της διαβίωσης των οικογενειών τους και ενός βιώσιμου πλανήτη.

Αλλά, οι σωστά σχεδιασμένες πολιτικές για το κλίμα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην άμβλυνση των ανισοτήτων μεταξύ των οικονομιών. Στην COP27, τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2022, τα κράτη θέσπισαν το Πρόγραμμα για τη Δίκαιη Μετάβαση (JTWP) ακριβώς για τον σκοπό αυτό. Το πεδίο εφαρμογής και ο σχεδιασμός του JTWP, που αποτελεί διαδικασία για δημιουργία ιδεών και επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των κυβερνήσεων, αναπτύχθηκε περαιτέρω στην COP28.

Η τελική δήλωση που προκύπτει απαιτεί δύο ετήσιους διαλόγους. Προσδιορίζει, επίσης, βασικά θέματα στο πλαίσιο της δίκαιης μετάβασης, όπως η κοινωνικοοικονομική διάσταση της μετάβασης, η βιώσιμη ανάπτυξη και εξάλειψη της φτώχειας, η κοινωνική προστασία και τα εργασιακά δικαιώματα – η διεθνής συνεργασία.

Σήμερα, το Δίκτυο Δράσης για το Κλίμα, ένα παγκόσμιο δίκτυο περισσότερων από 1.900 οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), προέτρεψε το JTWP να εστιάσει τις συζητήσεις στη διασφάλιση ότι οι προσεγγίσεις των χωρών για τη δίκαιη μετάβαση είναι συμπεριληπτικές και συμμετοχικές.

Οι διάλογοι θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν στην κινητοποίηση πόρων για την υποστήριξη ατόμων των οποίων τα εισοδήματα, η πρόσβαση σε πόρους ή τα οικολογικά συστήματα πλήττονται από τη μετάβαση. Το JTWP θα πρέπει επίσης να επικεντρωθεί στα γεωργικά και επισιτιστικά συστήματα και τον αντίκτυπο των πολιτικών για το κλίμα – όπως η κατάργηση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα – και την καθολική κοινωνική ασφάλιση. 

Το διακύβευμα είναι μεγάλο. Ευθυγραμμίζοντας τις πολιτικές για το κλίμα που έχουν σχεδιαστεί για την απαλλαγή των οικονομιών μας από τις εκπομπές του άνθρακα με τα ανθρώπινα δικαιώματα, μπορούμε να μεταβούμε τόσο σε περιβαλλοντικά βιώσιμες όσο και σε πιο δίκαιες οικονομίες, αποφεύγοντας τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Πηγή : socialpolicy.gr