Φέρε τη μύτη σου πιο κοντά και μύρισέ το, «Είναι υπέροχο!», φωνάζει η Annie Versteeg στην 90χρονη φίλη της, καθώς πλησιάζει μία επιφάνεια που μοσχομυρίζει λεβάντα, στην γκαλερί Kunstmuseum Den Haag, στη Χάγη της Ολλανδίας, όπου βρίσκονται μαζί με άλλα δύο άτομα από την παρέα τους και τους τέσσερις φροντιστές τους.
Η 88χρονη Versteeg και οι φίλοι της έχουν άνοια, όμως η ξενάγηση στο συγκεκριμένο μουσείο τέχνης δεν έχει να κάνει με τίτλους έργων, ημερομηνίες και δύσκολα ονόματα καλλιτεχνών. «Αυτή η ξενάγηση έχει να κάνει με το χρώμα και εδώ έχουμε ένα χρώμα που συνοδεύεται από μια μυρωδιά», λέει η Yke Prins, ξεναγός του μουσείου.
Μία ξενάγηση που διεγείρει τις αισθήσεις
Η ξενάγηση Art Connection, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο και διεξάγεται κάθε τελευταία Παρασκευή του μήνα, είναι μία συντονισμένη προσπάθεια υποδοχής των επισκεπτών με άνοια και των φροντιστών τους.
«Η καρδιά δεν παθαίνει άνοια», λέει η Maaike Staffhorst, εκπρόσωπος του μουσείου. «Οι άνθρωποι με άνοια εξακολουθούν να έχουν συναισθήματα και αυτά μπορούν να δώσουν μια αίσθηση ολοκλήρωσης».
Στην πρώτη ξενάγηση, οι ένοικοι ενός οίκου ευγηρίας και οι φροντιστές τους ήρθαν σε επαφή με τέσσερα έργα τέχνης, ενώ κάποια στιγμή η ξεναγός άνοιξε μία «μαγική τσάντα» με χρωματιστές σβούρες, παλέτες χρωμάτων και χαρτιά ζωγραφικής.
Ένας πληθυσμός που γερνά
Οι δωρεάν ξεναγήσεις τέχνης αποτελούν μέρος μίας ευρύτερης προσπάθειας προσαρμογής της ολλανδικής κοινωνίας καθώς ο πληθυσμός γερνάει και μία στις τρεις γυναίκες και ένας στους επτά άνδρες αναμένεται να διαγνωστούν με άνοια τα επόμενα χρόνια.
«Είναι σημαντικό να μπορούν να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή, σε δραστηριότητες με νόημα, να υπάρχουν προκλήσεις και ερεθίσματα. Η επιστήμη δείχνει ότι αυτό μπορεί να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία σε πολλά άτομα με άνοια, δίνοντάς τους ουσιαστικά πίσω τη ζωή τους. Όλα αυτά απαιτούν μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης», λέει η πρώην υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Αθλητισμού της Ολλανδίας.
Ενώ οι Κάτω Χώρες διαθέτουν εδώ και καιρό ένα ολόκληρο χωριό φροντίδας για άτομα που έχουν άνοια, η πρόκληση πλέον είναι να αυξηθεί η κατανόηση και να βελτιωθούν οι εγκαταστάσεις για τα άτομα που εξακολουθούν να είναι ανεξάρτητα.
Απολαμβάνοντας μία φυσιολογική ζωή
Στο Dronten, ένας από τους πιο μεγάλους δήμους της χώρας, όταν προγραμματίστηκε η συντήρηση ενός δρόμου, τοποθετήθηκαν πράσινα παγκάκια για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο τους από ένα σπίτι φροντίδας στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Επιπλέον, ο αντιδήμαρχος φροντίδας του Ρότερνταμ, Ronald Buijt, αναφέρει και άλλες πρωτοβουλίες, όπως πολύγλωσσα προγράμματα ευαισθητοποίησης για τους εργαζόμενους της πόλης και τους οδηγούς ταξί, αλλά και καφετέριες για όσους έχουν Αλτσχάιμερ.